پکیج تزریق جلوگیری از رسوب (بخش دوم)
انواع رسوب - قسمت 1
دو گروه بندی اصلی برای رسوب ها وجود دارد: رسوب های ارگانیک (Organic) و غیر ارگانیک (Inorganic) که هر دوی این گروه ها بسیار فراگیر می باشند و بطور همزمان در یک سیستم ایجاد میشوند. به این حالت رسوب مخلوط (Mixed Scales) در سیستم گفته میشود. رسوب های مخلوط ممکن است ساختار بسیار پیچیده ای تولید کنند که برطرف کردن آن بسیار دشوار باشد. رفع چنین رسوب هایی نیازمند روشهای رسوب زدایی تهاجمی، شدید و گاها همراه با هزینه های بالاست.
بیشترین رسوب های ارگانیکی که در صنعت نفت رویت شده اند موم پارافین (Paraffin Wax)، آسفالت (Asphaltenes) و هیدرات های گاز (Gas Hydrates) هستند. در ادامه بیشتر به بحث درمورد ساده ترین و رایج ترین نوع رسوب یعنی رسوب های غیرارگانیک میپردازیم.
رسوب غیرارگانیک
رسوب های غیر ارگانیک به نهشت های معدنی ای (Mineral deposits) گفته میشود که هنگام اختلاط آب سازند (formation water) با شورآب هایی (Brines) همچون آب تزریقی (Injection Water) ایجاد میشوند. این تغییرات ناشی از اختلاط ، سبب واکنش بین یون های ناسازگار شده و حالت تعادلی و ترمودینامیکی سیال دخیره شده را تغییر میدهند و حالت فوق اشباع (Supersaturation) رخ داده شده سبب تهنشینی نمک های غیر ارگانیک میشود. رایج ترین نوع رسوب های غیر ارگانیک شناخته شده عبارتند از: کربنات ها (Carbonates)، سولفات ها (Sulfates)، سولفید ها (Sulfides) و کلوریت ها (Chlorites).
در حالی که، انحلال پذیری (Solubility) بیشتر نمک های غیرارگانیک (NaCl، KCl،...) در سیال با بالا رفتن دما افزایش می یابد (واکنش حل شدن گرما گیر (endothermic dissolution reaction))، بعضی نمک های غیر ارگانیک مانند کلسیم کربنات (Calcium Carbonate) و کلسیم سولفات (Calcium sulfate) که انحلال پذیری معکوس یا وارونه (Retrograde solubility) دارند، با افزایش دما دچار کاهش در انحلال پذیری میشوند. در مورد کلسیم کربنات این موضوع به گاز زدایی (Degassing) CO2 مربوط است که مانند بیشتر گازها انحلال پذیری آن با دما کاهش می یابد (واکنش گرماده حل شدن در آب (exothermic dissolution reaction in water)).
در مورد کلسیم سولفات نیز، میتوان به این موضوع اشاره کرد که واکنش حل شوندگی کلسیم سولفات گرماده است و کاهش دما (با توجه به تخلیه راحت تر گرما) امری مطلوب محسوب میشود. در بیان دیگر، حلالیت کلسیم کربنات و کلسیم سولفات در دما های پایین افزایش و در دماهای بالا کاهش مییابد.
در جدول زیر تعدادی از مواد شیمیایی با فرمول مربوط به آن و ماده ی معدنی رسوب شده از آن را مشاهده می نمایید.
| Mineral | Chemical Formula | Name |
| Calcite, aragonite | CaCO3 | Calcium carbonate |
| Anhydrite, gypsum (CaSO4 · 2 H2O), bassanite (hemihydrate form) (CaSO4 · 0.5 H2O) | CaSO4 | Calcium sulfate |
| Beerstone | CaC2O4 | Calcium oxalate |
| Barite | BaSO4 | Barium sulfate |
| Brucite | Mg(OH)2 | Magnesium hydroxide |
| Periclase | MgO | Magnesium oxide |
| Serpentine, acmite, gyrolite, gehlenite, amorphous silica, quartz, cristobalite, pectolite | Me(SinOx) · y H2O | Silicates |
| Boehmite, gibbsite, diaspore, corundum | AlO(OH) | Aluminium oxy-hydroxides |
| Analcite, cancrinite, noselite | AlxSiyOz | Aluminosilicates |
| Metallic copper, cuprite (Cu2O), tenorite (Cu ) | Cu | Copper |
| Fe2+ and Fe3+ mixed oxide: FeO + Fe2O3 | Fe3O4 | Magnetite |
نوشته شده توسط : دکتر فرنوش ندومی
فرآیندها و کاربردها
- Start Publishing Date
بازدارنده ی خوردگی
منظور از بازدارنده ی خوردگی (Corrosion Inhibitor)، ترکیب شیمیایی ای است که به منظور کاهش نرخ خوردگی مواد (عموما مواد فلزی و ...
(Corrosion Inhibitor Dosing Packages Application)
در پست های گذشته به تشریح عوامل بازدارنده ی خورندگی (Corrosion Inhibitors) اشاره کردیم و از نقش ...
جلوگیری از رسوب در میادین نفتی به فرآیندی گفته میشود که از تشکیل رسوب و در نتیجه مسدود شدن خطوط لوله ، شیرآلات و پمپ های استفاده شده در روند تولید ...
انواع رسوب - قسمت 1
دو گروه بندی اصلی برای رسوب ها وجود دارد: رسوب های ارگانیک (Organic) و غیر ارگانیک (Inorganic) که هر دوی این گروه ها بسیار ...
انواع رسوب - قسمت دوم
در پست های پیشین به معرفی رسوب ها و نحوه تشکیل آنها پرداختیم و آن ها را در دو دسته ی رسوب های ارگانیک و غیرارگانیک دسته بندی ...
در این بخش به برخی ملاحظات زیست محیطی حاصل از پکیج های جلوگیری از رسوب خواهیم پرداخت و تاثیرات آن بر محیط زیست و نحوه ی بهبود این پکیج ها در سال های ...
آسفالتین ها (Asphaltenes) مواد مولکولی ای هستند که در نفت خام (Crude Oil)، در کنار رزین ها، هیدروکربن های آروماتیک و مواد اشباع (Saturates) (برای ...
تحلیل ساختار آسفالتین ها
آسفالتین پس از حرارت گیری به اجزای زیر تقسیم می شود: غیرفرار (Nonvolatile) (هتروساکلیک (hetrocyclic) گونه های N و S) و فرار ...
شیمی زمین شناسی آسفالتین ها
امروزه آسفالتین ها عموما به عنوان قسمت های پخش شده (Dispersed) و تجزیه شده ی شیمیایی کروژن که از سنگ منبع نفت (Oil ...
مشکلات تولید
آسفالتین های موجود در نفت خام، سبب ویسکوزیته ی بالای این سیال می شوند و تاثیر منفی بر تولید آن می گذارند. همچنین غلظت های متفاوت ...
بودار کردن گاز
گاز طبیعی یک گاز اشتعال پذیر بی رنگ و بی بو است. بودارکردن گاز طبیعی (Natural gas O Odorization) به عملیاتی گفته می شود که شامل اضافه ...
